AI SẼ LÀ TỔNG THỐNG HOA KỲ

Cuộc bầu cửa Tổng thống Hoa kỳ đang đi vào giai đoạn nước rút sau ngày “Thứ ba trọng đại” (super Tuesday mà dịch là “siêu Thứ ba” thì không thoát nghĩa). Theo đó Hilary Clinton và Donald Trump tiếp tục khẳng định vị trí dẫn đầu ở hai đảng.

Đến nay, Đảng Dân chủ chỉ còn lại hai ứng cử viên trong khi bên Cộng hòa về danh nghĩa còn bốn nhưng thực chất còn ba vì ông Carson còn cố bám víu chẳng qua chỉ để “bán hồi ký”. Với số “thí sinh” ban đầu là trên 20 thì số lượng còn lại như vậy là hơi ít, thậm chí là ít một cách bất thường so với cùng thời gian của các cuộc bầu cử trước đây.

Nhớ lại thuở ông bà Clinton bắt đầu phiêu lưu chính trị, chỉ có Bill ra giàn mà Hilary thì chưa. Người ta giải thích thế này: Hilary không ra làm chính trị vì cô là Luật sư giỏi, nằm trong danh mục các Luật sư hàng đầu, còn Bill thì không phải. Cũng dễ hiểu, lương Tổng thống Mỹkhoảng 500000 USD/năm,  kém xa lương một Luật sư giỏi nên chỉ có Luật sư không giỏi mới chịu đi làm chính trị. Tất nhiên, ngoài chuyện tiền bạc, làm Tổng thống được hưởng danh vọng là cái nhiều người cũng thèm muốn.

Mặc dù có nhiều điểm yếu mà nổi cộm là vấn để bảo mật khi sử dụng email cá nhân nhưng với  đối thủ duy nhất là Sanders đã 75 tuổi thì nếu không có gì bất ngờ lớn, Hilary sẽ thu đủ số phiếu đại cử tri để trở thành ứng viên Dân chủ vào cuối tháng ba hoặc đầu tháng tư.

Đối với Trump, có thể phải đến tháng 7 mới hội đủ số phiếu đại cử tri của phe Cộng hòa. Trump là tỉ phú, nhưng không phải là người thân lập thân mà thừa hưởng gia tài của cha mẹ để lại. Cuộc đời kinh doanh không thiếu thăng trằm đã cho ông những trải nghiệm vô giá về tâm lý đám đông. Với những tuyên bố bạo dạn, hung hăng của Trump đã chạm được vào suy nghĩ của đông đảo cử tri và làm cho họ thích thú. Những quan điểm không tuân theo đường lối truyền thống đã gây tranh cãi trong đảng Cộng hòa , thậm chí nhiều nhân vật tai to mặt lớn như Romey hay Mc Cain kịch liệt chống lại ông. Nhưng các đối thủ của Trump, hiện là Cruz và Rubio, đều là những di dân gốc Cuba quá mờ nhạt làm vị trí của Trump ngày càng trở nên vững vàng.

Tuy nhiên cho đến ngày bầu cử vào một thứ ba khác, 8/11 thì thời gian còn khá dài để khẳng định ai sẽ trở thành Tổng thống nhất là khi hai ứng viên hàng đầu đều rất có “vấn đề”. Nhưng có một điều có thể dự đoán được: theo quy luật “quả lắc”, tổng thống Mỹ sẽ qua lại tái hồi giữa hai lập trường “bồ câu” và “diều hâu”. Nước Mỹ đã có tám năm ôn hòa với  Obama nên tổng thống kế tiếp chắc hẳn phải ngược lại. Các ứng viên hiện tại còn lại đều đáp ứng được yêu cầu này, trong khi một loạt ứng viên nặng ký chỉ vì lập trường không đủ cứng rắn, không được lòng cử tri đã rút lui không kèm không trống, đáng kể nhất là Jim Web của Dân chủ, người lấy vợ gốc Việt; hay Jeb Bush của Cộng hòa, ôn hòa đến mức “buồn ngủ”.

Hilary là người có lập trường cứng rắn hơn hẳn Bill, khi Bill phản đối chiến tranh Iraq thì chính Hilary là người ủng hộ. Có người cho rằng Hilary gặp may  vì Trump không có được sự hậu thuẫn thống nhất từ đảng Cộng hòa.  Nhưng ý kiến khác cho rằng, với một ông lão hết thời như Sanders mà còn gây khó khăn cho Hilary thì với một người rõ ràng là có sức hút khó cưỡng như Trump sẽ là đối thủ khó khăn hơn nhiều. Điều Trump một lần nữa gây bất ngờ để chiến thắng là một giả thiết hoàn toàn có thể xảy ra.

Một điều thú vị ở đây, người vợ thứ ba và đương kim của Trump vốn là một người mẫu gốc Slovenia. Slovenia là một quốc gia nghèo ở Đông Âu nhưng Melania sinh trưởng trong một gia đình khá giả, vào nghề từ năm 17 tuổi và mới qua Mỹ định cư được 20 năm nay. Nếu Trump trở thành tổng thống thì Melania sẽ là Đệ nhất phu nhân đầu tiên đã từng chụp ảnh khỏa thân.

Năm 1980, Iran đã làm một điều chưa có tiền lệ và ngang ngược là bắt giữa toàn bộ nhân viên Đại sứ quán Mỹ tại Tehran làm con tin. Nhưng khi nghe tin Ronald Reagan theo trường phái “diều hâu” trúng cử Tổng thống thay vì tổng thống đượng nhiệm Jimmy Carter nhu nhược, Iran đã lập tức thả hết con tin. Lịch sử sẽ lặp lại, một tổng thống Mỹ cứng rắn lên ngôi sẽ làm các đối thủ chùn bước, như tình hình tại biển Đông chẳng hạn.

3.2016

Lương Văn Quang