Thứ Ba, 18 tháng 12, 2018

Nhà thờ ở Orange


LÀM THẾ NÀO ĐỂ GHI BÀN


Khi ra sân, những người trong cuộc như HLV hay cầu thủ không quá chú trọng đến việc ghi bàn, mà họ muốn thi đấu tốt (good performance) và control the games. Áp đặt lối chơi theo ý của mình cũng không hẳn là sở hữu bóng (possession) nhiều hơn. Khi gặp đối thủ mạnh, thậm chí có thể áp dụng chiến thuật “nhường sân”, cho phép đội bạn tấn công nhiều hơn.

Tuy nhiên, các đội bóng và cầu thủ hiểu mong mỏi của những người xem đó là chiến thắng và những bàn thắng. Những khán giả thường xuyên của bóng đá đều biết chấp nhận rằng đội nhà không thể luôn luôn chiến thắng, luôn luôn vô địch, vì nó phụ thuộc vào tương quan lực lượng, nhưng họ vẫn cần những bàn thắng để chiêm ngưỡng. Điều đó đặt ra “trách nhiệm” của các đội bóng và cầu thủ là phải ghi bàn.

Những ngôi sao tấn công thường được chú ý và nổi bật hơn những cầu thủ chơi ở vị trí phòng ngự. Họ phải có những phẩm chất cao về kỹ chiến thuật để mang lại bàn thắng.

Thứ nhất, khả năng tạo đột biến. Để phá vỡ hệ thống phòng ngự của đối phương, tất yếu phải có yếu tố bất ngờ và sự sáng tạo. Ở đây là vai trò của cầu thủ được coi là nhạc trưởng của đội, người được coi là có tầm nhìn, điều chỉnh được nhịp độ lúc nhanh lúc chậm và tìm ra được “lỗ hổng” của đội bạn.

Thứ hai, có chiến thuật và các “miếng đánh”. Tấn công theo kiểu “vô chiêu” và cầu may thì rất khó mang lại bàn thắng. Trong tập luyện, các cầu thủ đã trải qua những công thức cơ bản như hai đánh hai, ba đánh ba hay bốn đánh bốn, chồng biên, không chiến, tình huống cố định...

Thứ ba, tạo được khoảng trống. Ai đã từng xem Maradona thi đấu đều rất ấn tượng với khả năng cầm giữ bóng, mỗi khi huyền thoại này có bóng thì đã hút theo 2, 3, 4 cầu thủ đối phương. Khi hất được bóng ra thì đồng đội của anh thường được đặt vào vị trí rất trống trải và có thể dễ dàng ghi bàn.

Thứ tư, trong nhiều trường hợp, tấn công bế tắc. Lúc đó rất cần khoảnh khắc lóe sáng của một ngôi sao bằng những đường đi bóng, chuyền bóng hoặc cú sút có độ khó cao, táo bạo và liều lĩnh. Những pha bóng như vậy có khi đến, có khi không nhưng nó thường quyết định số phận của trận đấu.

Có những trận đấu ít bàn thắng, duy nhất một bàn như trận đấu Việt Nam – Mã Lai 1-0 đêm qua vẫn là một trận đấu rất đẹp.

MIỀN TÂY VẪY GỌI


Lần thứ ba trong vòng ba năm rưỡi, cả nhà mình đi chơi miền Tây của tiểu bang NSW. Doc đường đồi núi 250km tới Bathurst, thêm 50 km nữa, đó là Orange. Trong “hai chị em”, Bathurst phải là chị vì thị trấn này bắt đầu được xây dựng vào năm 1814; trong khi Orange “trẻ trung” được thành lập vào năm 1846. Vùng đất này cũng nằm trong cơn sốt đi đào vàng, bởi vậy cả hai lớn nhanh như thổi vào thập niên 1860s. Tuy vậy, đến nay, dân số hai thị trấn vùng cao vẫn còn khá thưa thớt, Bathurst có 42.000 và Orange thì 40.000 dân mà thôi. Bathurst là nơi đặt đầu não của trường Đại học Charles Sturt, trường cũng có nhiều campus khác, trong đó một cái lớn ở Orange.

Hai lần trước, nhà mình đều đi vào mùa thu lá vàng, lần này đầu hè và sau hơn một năm rưỡi nên quang cảnh hơi khác. Kelly và Sissy reo lên mỗi khi nhận ra các địa điểm quen thuộc. Lần thứ ba, vì có ý đồ đi farm trái cây nên bọn mình và các cháu ngủ tại Orange. Công viên Roberson tọa lạc ngay chính giữa thị trấn. Hai hàng mận lá tím ngắt chạy dài theo thảm cỏ xanh, nơi có mấy con vịt thả rông đi lạch bạch. Kế tiếp đó là dãy Nhà hát, Thư viện và Bảo tàng của thị trấn.

Thật ra từ cuối những năm 1820, đường bộ do tù nhân từ nước Anh sang làm đã được nối đến vùng đất sau này mang tên Orange, và năm 1877, tuyến đường sắt cũng vươn tới. Điều đó cho thấy Orange còn có đường sắt trước hơn so với Sài Gòn hay Hà Nội. Vậy mà về mặt dân số, thị trấn này vẫn mãi mãi “còi” không lớn được. Lý do ở đây chắn chắn là do di dân không chịu đi định cư ở những nơi xa như thế này. Tỉ lệ dân số sinh tại Úc cao hơn mức trung bình toàn quốc rất nhiều. Tây da trắng chiếm đại đa số, “Tây đen”, tức thổ dân da nâu chiếm 6.6% là tỉ lệ khá cao, tiếp đến là người gốc Ấn Độ, khoảng 1%. Người Tàu, “người Ta” thì quá hiếm hoi.

Sau một đêm ngon giấc, từ sáng sớm nhà mình đến một farm trái cây cách Orange có 10 phút lái xe mang tên Nashdale. Orange được coi là vùng đất nông nghiệp của những trang trại hoa quả, với đầy đủ các loại quả ôn đới như cherry, mơ, đào, mận, lê, táo, hồng, nho, figs, nectarines...Mùa này, Nashdale chỉ có cherry, mơ, đào và mận. Thế cũng quá đủ để nếm thử những hương vị thơm ngon, tinh khiết và bổ dưỡng.

Một chi tiết làm mình chú ý: mấy trang trại đăng biển quảng cáo tìm người làm farm, lương trả theo sản phẩm $1/kg cho cherry. Theo mình hiểu, vùng đất này rất thiếu nhân công, nhất là lúc vào các vụ thu hoạch. Mình nhẩm tính, nếu mỗi ngày chơi 3 tạ sẽ được $300, một tháng $9000, hai vợ chồng thì nhân đôi thành $18000. Trên này giá sinh hoạt rẻ, nhà mua hay nhà thuê chỉ bằng nửa giá Sydney. Vậy là đủ tiền tiêu cả năm, làm một tháng, ăn chơi nhảy múa 11 tháng. Phần thưởng thêm là không khí thoáng đãng, trong lành, yên tĩnh.

Cách đây một năm rưỡi, chưa có nhà hàng nào của người Việt ở Orange, vậy mà bây giờ đã mọc lên luôn hai cái, đó là SaiGon Quan và Trang Hue. Tiệm nail trước có 2, bây giờ là 4, nhưng nghe nói vẫn chỉ là của 2 người chủ nhà ta. Chỉ có tiệm bánh mỳ của người Việt là đã tồn tại từ khá lâu, nhưng đã chuyển hướng làm thêm cả bánh ngọt.

SaiGon Quan nhỏ nhắn với hai hàng bàn ghế. Dù nằm ngay trên đường trục chính của thị trấn, phố Summer, nhưng có vẻ không đông khách. Các loại rau thơm cho các món ăn phải lấy từ Cabramatta lên. Ở Sydney, người Việt trông thấy nhau, đôi khi còn né; nhưng ở đây thì tay bắt mặt mừng. Lên đây dễ gì được trò chuyện, hàn huyên bằng tiếng mẹ đẻ. Mình hứa, sẽ về đây dưỡng già thì nhà chủ quán bảo thế thì lâu quá. Có lâu quá không nhỉ ?

Đối với cá nhân vợ chồng mình, đi đâu cũng được, ngay lập tức cũng không sao. Nhưng còn con cái, khi chúng chưa đủ tuổi thì chưa bỏ chúng mà đi được, mà chúng cần ở đô thị lớn thì điều kiện học hỏi cạnh tranh nhiều hơn. Tuy nhiên, nếu chúng không cần ganh đua, làm gì cũng được miễn là hạnh phúc, lại là chuyện khác.

Thời tiết vùng đất này thật tuyệt, mùa hè không nóng hơn Sydney nhưng mùa đông lạnh hơn một chút, đủ để mỗi năm tuyết rơi vài ba ngày. Lạnh quá, mình sẽ không đi farm hái quả, chỉ ngồi trong nhà ngắm quyết trắng xóa bên cửa sổ. Hơi bị lãng mạn.

Thứ Tư, 5 tháng 12, 2018

CÓ MỘT SỰ VÔ CÙNG TIẾC NUỐI


Thực tại
Các giải bóng tròn châu Âu đang ở kỳ nghỉ 2 tuần để các cầu thủ làm nhiệm vụ ở đội tuyển quốc gia, cũng là lúc các đội bóng nhìn lại thực tại của mình. Giải ngoại hạng Anh có 38 vòng marathon, có thể chia 12 vòng vừa qua là khởi động, 14 vòng tới là tăng tốc, sau khi nghỉ 2 tuần thi đấu quốc tế nữa thì đến 12 vòng đấu cuối nước rút.
Đội Arsenal đang “vững vàng” ở vị trí thứ năm, hơn đội sau và kém đội trước cùng 3 điểm. Xét về điểm số và thực lực, Man city, Chelsea và Liverpool là quá mạnh, họ là UCV của chức vô địch và dường như chắc suất trong top 4 để dự Champion League châu Âu. Ba đội đại gia khác gồm Tottenham, Ars và Man Utd tranh suất còn lại. Nói như vậy, Ars không có cửa vô địch, trong khi triển vọng lọt vào top 4 cũng không hề sáng sủa.
Đó là những gì đáng buồn đối với các fan của Ars nhưng mọi người không nỡ trách móc gì Emery vì ông mới nhận chức được 4 tháng. Tuần trăng mật của một HLV có thể kéo dài từ vài tháng đến 1 năm. Hết 1 năm, hoặc ông sẽ được tung hô, hoặc sẽ lên “thớt” trước búa rìu dư luận.

Vang bóng một thời
Wenger được coi là HLV lâu dài và thành công nhất trong lịch sử gần 150 năm của đội. Nếu tính cả mùa bóng dang dở đầu tiên thì ông dìu dắt đội trong 22 mùa. Tuy nhiên, có thể chia ra “3 đội Arsenal” là Ars đỉnh cao, Ars mạnh và Ars mất niềm tin.Trong 10 năm đầu tiên, đội vô địch 3 lần, 6 lần về nhì. Riêng trong mùa 96-97, Wenger tiếp quản đội ở vị trí thứ 8, chung cuộc xếp thứ ba, và có thể coi đội đã đá với phong độ của đội vô địch thì mới có bước tiến như vậy. Các trận đấu Ars – Man Utd của Wenger và Sir Alex luôn là những trận chung kết khốc liệt và không khoan nhượng.
Khi các đội Chelsea, Man city, Liverpool, Leicester... được các ông chủ tỉ phú bơm tiền, bóng đá đi vào giai đoạn thương mại hóa cao độ. Đáng tiếc, vào lúc này, Ars xây sân vận động mới, đồng thời ông chủ không chịu nhả thêm cho việc đầu tư cầu thủ nên Ars bị tụt hậu, chỉ còn xếp thứ ba hoặc thứ tư trong 9 mùa bóng liên tiếp. Đến mùa bóng 15-16, các đội đại gia bỗng rủ nhau sa sút, nhưng Leceister, một đội mới lên hạng lại chơi xuất thần, Ars chỉ về nhì. Tiếc nuối hơn, Ars là đội duy nhất đánh bại Leicester ở cả hai lượt đấu đi và về.
Sau giải này, Ars rơi vào một cuộc khủng khoảng mất niềm tin, do phải chờ đợi quá lâu cho chiếc đĩa bạc. Cả hai mùa bóng 16-17 và 17-18, đội thậm chí còn bị bật ra khỏi top 4 và Wenger đã ra đi.

So sánh
Không thể so sánh Ars của Wenger trong 20 năm đầu tiên với Ars của Emery bây giờ. Wenger ra mắt Ars vào ngày 12/10/1996 bằng một trận thắng và cứ thế thi đấu như lên đồng cho đến hết mùa bóng 96-97, rồi giành chức vô địch cho mùa bóng 97-98, cộng thêm cup FA. Emery khởi đầu bằng một trận thua và chỉ bắt nạt được mấy đội bóng yếu. Hòa được Liverpool đã cảm thấy mừng, còn ngả bàn đèn thê thảm trước Man city và Chelsea. Với Wenger còn đỉnh cao và mạnh thì khác, thắng đại gia là chuyện thường, hòa và thua cũng trong thế ăn miếng trả miếng. Đặc biệt, không bao giờ Wenger chịu thừa nhận những trận không thắng các đội đàn em là “kết quả hợp lý” (fair result) mà thường đổ tại cho may mắn, sai sót cá nhận hoặc trọng tài đáng nguyền rủa.
Nhưng đội Ars hai năm cuối trào Wenger và Ars hiện tại mới có cùng đẳng cấp. Trước hết phòng ngự tiếp tục yếu kém và chỉ số bàn thua cao hay phong độ không phập phù, trận hay, trận dở. Đội Ars của Emery có hiệu suất ghi bàn cao hơn một chút nhưng các số liệu thống kê cho thấy cơ hội sáng tạo lại giảm. Lý do ở đây là Arsenal đang có hai cây ghi bàn đẳng cấp là Auba và Laca, trong khi trước đây các chân gỗ Giroud và Walcott hay phung phí cơ hội. Bù lại, Ars đã phải trông chờ vào các bàn thắng của Sanchez và Ramsey.

Hướng đi
Bằng giờ này hai mùa trước, Ars đều xếp hạng tư, còn Ars năm nay thì thứ năm. Rõ ràng đây là tình thế đòi hỏi Emery phải làm gì đó cải thiện.
Trong 5 trận gần đây nhất, Ars chỉ thắng được một trước Blackpool, một đội bóng hạng ba với tỉ số sát nút 2-1. Đáng chú ý là cả 5 trận này đều thiếu vắng hậu vệ trái Monreal do chấn thương. Bốn cầu thủ đã được lần lượt trám vào vị trí này là Lichtsteiner, Xhaka, Jenkinson và Kolasinac chỉ cho thấy nỗi nhớ Monreal càng tăng vì chưa ai đạt yêu cầu. Cũng may Monreal sắp trở lại, bên cạnh đó Maitland, người từng chơi tốt vị trí này dưới thời Wenger cũng đã bình phục chấn thương.
Ars chơi tấn công khá bế tắc trong trận gặp đội Volves mới lên hạng. Đội không có cầu thủ chạy cánh giỏi, và một khi không còn Welbeck thì khả năng không chiến rất tệ. Khó khăn sẽ lớn hơn vì Laca cũng mới đây dính chấn thương và phong độ Ozil không ổn định và chưa xứng đáng với tấm băng đội trưởng và mức lương ngất ngưởng lên đến 350 000 bảng/tuần.
Một điều đáng lo nữa, đội thường chơi rất tốt trong giai đoạn nước rút vì Wenger hiểu rõ về một cuộc đua đường dài và rất khốc liệt trong Premier League nên rất có ý thức dưỡng sức cho các trụ cột. Còn với Emery, có lẽ quá cần thành tích nên kể cả những trận gần đội yếu cũng ra sân với đội hình gần như là mạnh nhất.
Dự báo tình hình là rất xấu và những người yêu Ars có nhiều lý do để tiếc nuối về một thời kỳ hoàng kim đã qua.