Làm giàu: Nên hay Không?

 

(cảm nghĩ sau khi đọc tâm thư của doanh nhân Thanh Nhàn)

Nếu bảo nên làm giàu thì quý bạn sẽ bảo cha này rảnh quá, không có việc gì hay sao mà toàn nói ra cái người ta đã biết từ lâu. Bảo không thì lại thành ra đồ ngu si, không biết gì cả.

Vậy thì mình nói vừa nên vừa không nên, tùy thuộc từng người.

Nên làm giàu nếu làm được như Elon Musk, sáng tạo phát minh ra những sản phẩm có ích cho đời, mang lại sự tiến bộ cho nhân loại.

Không nên là khi chăn voi lùa gà, chẳng được cái gì mà còn tạo ra bất công xã hội, gây thiệt hại cho một tầng lớp dân chúng.

Đối với mình, tất cả những nghề “cao cấp” như chính trị gia, luật sư, bác sĩ, nhà giáo, nhà khoa học, nhà thể thao...đều không bằng doanh nhân. Doanh nhân là người nuôi sống cả xã hội, họ có hai sứ mệnh lớn. Doanh nhân trực tiếp trả lương đội ngũ nhân viên và cung cấp tất cả hàng hóa dịch vụ mà mọi người cần đến.

“Chăn voi” có thể hiểu là “lobby” một hoạt động thường xuyên khi giới tài phiệt tác động vào chính sách chính phủ. “Lùa gà” nhằm thổi giá chứng khoán hay nhà đất, tạo ra lợi nhuận cũng là điều các doanh gia nhắm đến.

Các khác nhau là ở các nước dân chủ có hệ thống pháp luật chặt chẽ, có giám sát tam quyền phân lập, còn ở xứ luật rừng thì cái đúng cái sai khó lường, hôm nay tốt ngày mai lại thành xấu.

Cựu phó thủ tướng Đoàn Duy Thành đã từng viết Hồi ký “Làm người là khó”, có lẽ làm doanh nhân còn khó hơn.

Ăn tiêu hết bao nhiêu đâu mà phải làm những chuyện liều lĩnh để rồi “nhập kho”? Người ngoài cuộc có thể dễ dàng nói như vậy nhưng khi đang say máu trong cuộc canh tranh thương trường “the winner takes all”, bạn không bao giờ muốn trở thành kẻ thua cuộc.

Con gái mình có lần tâm sự: sau này con muốn thành công, có nhiều tiền để làm từ thiện. Đây không phải ước mơ viển vông của một cô bé tuổi teen, nó đã là thực tế khi rất nhiều tỉ phú nguyện hiến hết tài sản của mình cho từ thiện.

Mọi người thắc mắc, trong tâm thư doanh nhân Thanh Nhàn kể công nhiều quá. Quả thật không nói sẽ thành “áo gấm đi đêm”, nhiều người vẫn chưa hề biết những việc làm tốt đẹp của các doanh nhân.

Nhiều người đã và đang được hưởng những thành quả tốt đẹp, còn khi có chuyện, chỉ doanh nhân phải chịu. Nhân tài được trọng dụng, trở thành tấm gương thành công cho giới trẻ, khi ông chủ bà chủ gặp nạn thì họ đi tìm bến đỗ mới với những ưu đãi không kém.

Những được nghe kể về một số nhóm đại gia Tàu và Việt, họ mua nhà thành chòm xóm sống với nhau bên trời Âu Mỹ. Do không biết tiếng Anh để hòa nhập với xã hội và quê hương mới, họ chỉ loanh quanh lẩn quẩn với nhau, ăn nhậu và đánh bài y như đám cung nữ và thái giám hồi xưa.

Gọi là bác chứ họ chưa già, đang ở độ tuổi chín về trí tuệ, ở trong nước thì nhiều bác cảm thấy không an toàn, vì nếu bị sờ đến là có tội, tránh đi cho khuất mắt thì không việc gì.

Mình mà có nhiều tiền và thời gian như “các bác” ấy mình sẽ chơi kiểu khác, bên Úc thôi đã có quá nhiều chỗ vui chơi chứ sống như thế thì quả là nhàm chán. Cũng có thể các bác ấy chẳng thiết, có người đã tính quy y cửa Phật, hoặc tu tại gia.

Dường như các bác đại gia chẳng biết sẽ làm gì nữa, không biết cuộc đời đưa đẩy đến đâu trên đất khách quê người, cũng chưa đủ giác ngộ để đi hiến tài sản, mà dưới con mắt của những người xung quanh, ai cũng thèm muốn lắm tiền như họ.