Thứ Hai, 25 tháng 9, 2023

Bougainville: một quốc gia độc lập sẽ ra đời tại Châu Đại dương

 

Vùng tự trị Bougainville thuộc Papua New Guinea (PNG) sẽ trở thành một quốc gia độc lập trước năm 2027. Dù có diện tích và dân số lớn thứ hai ở Châu Đại dương (sau Úc), PNG là một trong những nước khép kín nhất thế giới.
Tháng 5 vừa qua, một sự kiện đáng lẽ sẽ được ghi vào lịch sử khi Tổng thống Biden dự kiến đến thăm nước này lần đầu tiên sau chuyến viễn du dự Hội nghị G7 ở Nhật nhưng chuyến đi bị hủy vào phút chót vì ông phải về Mỹ để giải quyết vấn đề ngân sách cho chính phủ. Tuy nhiên Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã thay mặt tổng thống để ký với PNG một Hiệp ước quan trọng giữa hai nước, trong đó có vấn đề Quốc phòng.
Khu vực Châu Đại dương vốn bao gồm 4 chủng tộc chính là Polynesia, Microsenia, Melanesia và Thổ dân Úc. Người Melanesia được coi là có dân số đông nhất sống chủ yếu ở PNG và quần đảo Solomon.
PNG tuyên bố độc lập vào tháng 9/1975, trong khi Quần đảo Solomon trở thành quốc gia riêng vào năm 1978. Khi Quần đảo Solomon được ra ở riêng thì đảo lớn nhất của quần đảo này là Bougianville vẫn còn nằm trong thành phần của PNG.
Năm 1988, những người theo chủ nghĩa dân tộc tại Bougainville đã tuyên bố ly khai với PNG dẫn đến một cuộc nội chiến đẫm máu, cướp đi sinh mạng của khoảng 15,000 người, chiếm khoảng 10% dân số của đảo thời đó. Hậu quả của cuộc chiến là Bougianville được trao quy chế tự trị.
Năm 2019, một cuộc trưng cầu dân ý đã diễn ra, theo đó 98% người dân ở đây đồng ý Bougainville trở thành một quốc gia độc lập. Quy trình cho việc này còn phải được quốc hội PNG thông qua trước năm 2027, dự kiến cũng không sớm hơn năm 2025.
PNG là xứ sở của động đất và núi lửa, cũng là nơi hiếm hoi trên thế giới vẫn còn những cánh rừng rậm nguyên sinh. Địa hình rừng núi hiểm trở đã chia cắt các cộng đồng dân cư và đây cũng là nước có gần một ngàn ngôn ngữ bản địa, trong đó hầu như không có ngôn ngữ nào chiếm đến 2% dân số. Đó là lý do khách quan vì sao dù có nguồn tài nguyên phong phú nhưng PNG vẫn là nước nghèo nàn và lạc hậu.
Bougainville còn gọi là Bắc Solomon hiện có 300,000 dân, lớn hơn một số quốc đảo trong Thái Bình dương nhưng vẫn được coi là nhỏ. Mặc dù vậy, thành phần sắc dân ở đây cũng khá phức tạp với hàng chục ngôn ngữ khác nhau.
Mặc dù có trữ lượng đồng khủng chưa được khai thác, tình trạng dân tình Bougainville vẫn sống dưới mức nghèo khổ chiếm đến trên 30%.
Việc ra đời của quốc gia này đang là một vấn đề nhạy cảm liên quan đến lĩnh vực an ninh quốc phòng của các nước trong vùng.
Đại dương mang tên Thái Bình bỗng dậy sóng khi Trung Quốc đã tìm ra mắt xích yếu nhất trong khu vực khi ký Hiệp ước an ninh với Quốc đảo Solomon. Trước mối lo về viễn cảnh của sự hiện diện quân sự của Trung Quốc trong Thái Bình dương, với tư cách là nước lớn nhất và đang viện trợ nhiều cho các tiểu quốc trong vùng, Úc đã có những cuộc họp khẩn với các nước trong một Diễn đàn khu vực đồng thời mời gọi sự tham gia của Mỹ.
Có thể coi Úc đã thành công trong việc khuyết phục được Mỹ giương cái ô bảo hộ quân sự, cùng dự án tàu ngầm hạt nhân để "canh giữ hòa bình", trong bối cảnh sẽ có nhiều biến động trong vùng như việc quốc gia mới ra đời.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Mời bạn nhận xét