Thử tìm tín hiệu từ câu chuyện tinh gọn bộ máy

 

Chủ trương tinh gọn bộ máy nhà nước đang gây sôi nổi ồn ào, đụng chạm đến quyền lợi của đông đảo tầng lớp cán bộ. Tinh gọn đúng là phải là việc làm thường xuyên, nhưng thời gian dài vừa qua nó chỉ là khẩu hiệu chứ chưa đi vào thực tế.

Quy mô và mức độ sâu sắc của đợt tinh gọn lần này không thấp hơn đợt giảm biên chế vào thời gian đổi mới 1987-1989. Về riêng tư, mình đã chứng kiến chuyện này ngay trong gia đình. Hồi đó bố mình được “cắt cu”, từ Quyền cục trưởng thành cục trưởng nhưng phải chuyển sang đơn vị công tác khác, đúng vào thời gian có chỉ thị về giảm biên chế. Tâm lý sếp mới luôn thích thú với việc gạt bỏ những người cũ nên mình thấy bố có vẻ nhiệt tình với yêu cầu của trên.

Hồi đó các cô chú trong cục đến nhà mình nhiều và câu chuyện đi hay ở dường như quyết định ngay tại nhà riêng của thủ trưởng. Mẹ mình bận cơm nước không quan tâm, hai em của mình còn bé, chỉ có mình chẳng lo học hành bài vở mà chỉ rình mò hóng hớt chuyện của bố.

Cục của bố giải thể (từ thời thượng là “kết thúc hoạt động”) ngay hai viện nghiên cứu vô thưởng vô phạt, cho ra ngoài đường được cỡ 200 người. Mình đoán mọi người tìm ra được 300-400 người nữa thì đủ chỉ tiêu 30% tinh giảm của cả cục.

Sau 35 năm, biên chế nhà nước ngày càng phình to như bác Hợp (trong ảnh) đã nói, 10 người nuôi 1 cán bộ trong khi bên Mỹ là 400 người, Nhật 700 người...Mình không có điều kiện kiểm chứng các số liệu này nhưng do đã sống ở nước ngoài nhiều năm thì dám khẳng định người ăn lương ngân sách của Việt Nam là khủng khiếp so với mặt bằng chung của thế giới.

Nhưng đây là thực tế phũ phàng đã trở nên thường tình từ hàng chục năm, tại sao lại “kiếm chuyện” vào lúc này, hay có tín hiệu gì lạ hay không?

Nhà văn Dương Thu Hương từng nói, chủ nghĩa duy nhất ở Việt Nam là chủ nghĩa đồng tiền. Nói ngang nói dọc, nói đông nói tây, rồng bay phương múa...rồi cũng chỉ vì tiền. Không nói thì là “ngậm miệng ăn tiền” cũng không chạy khỏi cái mục đích đó.

Nếu cuộc đời toàn chuyện xấu xa thì sao cây táo lại nở hoa? Vấn đề tinh giảm chắc chắn phải là quyết định của người cao nhất, anh “To Lắm”, tức tân TBT. Nếu TBT mới không làm cũng không sao, anh vẫn sẽ trở thành “trường hợp đặc biệt” ngồi quá 2 nhiệm đến khi chết như người tiền nhiệm. Chọn con đường khó khăn, gian khổ, thành thật mà nói, mình thấy cái tâm của anh mà lịch sử sẽ đánh giá và ghi nhận.

Mình là fan của Hiếu Người buôn gió. Cậu ấy là người nghĩa khí, thông minh, mà nay dường như đã thay đổi thái độ (mình không nghĩ vì lý do thăm mẹ riêng tư). Trước đây Hiếu gió thường viết về “chú Trọng” và các nhân vật khác với giọng chế giễu, mỉa mai thì nay đối với nhà lãnh đạo Tô Lâm thì đã thể hiện sự tôn trọng rõ rệt.

Theo “phương án” được công bố thì đợt tinh giảm lần này thực sự mạnh mẽ và toàn diện. Không chỉ giảm biên chế mà còn là giảm đầu mối và giảm “khâu trung gian” như các tổng cục, tức là giảm rất nhiều các ghế chức vụ. Đa phần những người tìm cách chui vào làm nhà nước ngoài việc có mục đích “bú sữa” còn là ủ mưu chiếm ghế nào đó để tham ô, nếu ghế ít thì động lực chạy chọt sẽ bớt.

Một điều đáng chú ý, 6 tập đoàn và 13 Tcty quốc doanh sẽ trở về với các bộ chủ quản, thể hiện tình cảnh chó tha đi mèo tha lại của các “quả đấm sắt”. Trước đây chúng trực thuộc Chính phủ, trên thực tế là do Văn phòng chính phủ cai quản, thấy không ổn vì VP Chính phủ tuy là nơi nắm nhân sự bổ nhiệm, bãi nhiệm nhưng không có chuyên môn để chỉ đạo công việc; đẻ ra ủy ban quản lý vốn, nhưng rồi cũng không xong. Bây giờ quá sớm để nói đến chuyện giải tư đám này nhưng đây là hệ quả khó tránh khỏi sau khi tinh giảm.

Để phục vụ tinh giảm thì phải đình chỉ việc tuyển dụng mới. Trong tương lai, để hạn chế quan liêu, cửa quyền, mình nghĩ nên đặt điều kiện tuyển dụng công chức mới là phải có kinh nghiệm làm việc ngoài quốc doanh chứ không nên lấy người mới ra trường chưa có hiểu biết gì về cuộc sống thực tế.

Tinh gọn bộ máy là vấn để lớn, sẽ phát sinh nhiều hệ lụy khôn lường nhưng nếu chúng ta có tấm lòng hướng về những điều tốt đẹp cho đất nước thì đây là điều phải làm và làm càng sớm càng tốt.

Kỷ nguyên mới của Syria và Trung Đông

 

Vào những ngày cuối năm 2024, một biến cố đã bùng nổ tại Syria kết thức 54 năm cầm quyền của cha con Al-Assad, đồng thời có thể coi là xóa bỏ tàn dư cuối cùng của nước Nga trong vùng Trung Đông.

Trung Đông (Middle East) là một thuật ngữ quốc tế chỉ các nước Tây Á và Bắc Phi, một vùng rộng lớn, giàu tài nguyên, đông dân có vị trí địa lý vào chỗ “khúc giữa” của tam giác Âu- Á-Phi. Trong thời kỳ “hai phe, bốn mâu thuẫn”, đây là khu vực tranh giành ảnh hưởng địa chính trị quyết liệt giữa hai phe Tự do và Cộng sản.

Thực ra nước Nga đã có móc nối với Trung Đông trước chiến tranh lạnh. Khi nhà nước Saudi Arabia được thành lập năm 1932 thì Nga là một trong những nước đầu tiên công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao. Lúc đó Nga chỉ muốn phá thế cô lập vì sau cách mạng tháng 10 nước này chẳng giống ai và cũng chẳng chơi được với ai; trong khi Saudi còn non trẻ muốn tìm một chỗ đứng và cũng muốn tìm một thế lực để đối trọng và không bị phụ thuộc quá nhiều vào Anh quốc.

Tuy nhiên thời gian mặn nồng không kéo dài lâu mà quan hệ sớm tan tành mây khói, hai bên rút đại sứ về và đoạn tuyệt. Lý do có nhiều, về sâu xa có thể hiểu do những điều mà tôn giáo và lý luận Mác Lê không dung hòa được với nhau.

Sau năm 1945, với việc hệ thống các nước XHCN ra đời, thế và lực của ba dòng thác cách mạng dâng trào, cuốn đến nhiều nước Trung Đông. Điều ít người để ý rằng Liên Xô là nước nhiệt tình nhất trong việc vận động thành lập nhà nước Do Thái với tính toán rằng nước Israel mới với đa số người từ Liên Xô và Đông Âu hồi hương sẽ là một nước thân cộng. Tuy nhiên điều này đã không xảy ra.

Năm 1952, Nasser làm đảo chính lật đổ vua Fabroud. Vì Ai Cập là nước đông dân nhất Trung Đông, có bề dày lịch sử, văn hóa nên Liên Xô đã tìm cách ve vãn bằng viện trợ khủng, kết quả nước này đã trở thành một nước “cảm tình” với phe XHCN.

Những sự kiện tiếp sau cũng rất thuận lợi đối với Liên xô và XHCN. Ở Iraq 1958, vua Faisal và thái tử bị giết trong cuộc đảo chính quân sự, phe thân XHCN lên cầm quyền. Sau Cách mạng 1962, Algeria trở thành một nước có xu hướng XHCN. Rồi 1967 CHDCND Yemen ra đời, chính thức trở thành một nước XHCN. Năm 1969, Gadaffi lên cầm quyền, đưa Lybia trở thành một tiền đồn chống Mỹ trong khu vực. Sau đó, cách mạng hồi giáo tại Iran 1978 đã biến nước này từ chỗ thân Mỹ trở nên kém thân thiện với phương Tây cho tới nay.

Trong thời gian này có một điều thú vị là việc thành lập Liên bang Ai Cập và Syria vào năm 1958 mặc dù hai nước không có chung biên giới, môt nước “châu Phi” và nước kia “châu Á”, nhưng Syria đã nhanh chóng ly khai vào năm 1961. Có thể Ai Cập muốn bắc chước mô hình Liên bang Xô viết để quy tụ các nước Ả Rập nhưng mộng đã không thành.

Ai đã đọc bộ “Ngàn một đêm lẻ” thì biết đây bộ tiểu thuyết vẽ lên cuộc sống và xã hội phồn thịnh ở các nước Iran, Iraq, Syria, Ai Cập trong khoảng thời gian chủ yếu vào thế kỷ 10-11. Đó là những câu chuyện hết sức ly kỳ, vô cùng diễm tình với những phụ nữ “đẹp tuyệt trần”.

Mình từng sống ở Dubai khá lâu, do công việc đã quen biết khá nhiều giới doanh nhân, bao gồm cả Ấn Độ và Ả Rập. Hai nhóm này “kỵ” nhau và nhiều lần mình nghe các bác Ấn nói rằng bọn Ả Rập không tin được, đặc biệt tụi Syria rất lươn lẹo.

Hằng năm Lễ hội bán hàng ở Dubai kéo dài đến 2 tháng. Khoảng năm 2003, có một nữ doanh nhân người Việt từ Nga sang. Chị kể chuyên bán đồng hồ bên Nga, nguồn hàng nhập từ Trong Quốc. Vào thời gian tranh tối tranh sáng, dân Nga đói hàng nên “ăn" đồng hồ kinh khủng, mỗi “công” hàng chục ngàn chiếc đồng hồ mà hết bay. Nhưng rồi cuộc vui cũng đến lúc tàn, chị bị đọng hàng nên mới mang sang Dubai bán.

Trong hội chợ bán lẻ mỗi ngày bán được khoảng 10 cái thì báo giờ mới hết công. Lúc đó có anh Syria đẹp trai đến, nói sẽ mua sỉ và mua hết. Chị tôi đã nhẹ dạ đưa hết cho nó, sau mới thấy chót dại và nói với mình, nhưng chuyện đã rồi, “thả gà ra đuổi” thì khó lắm. Nhưng qua đây mình mới được kiểm chứng về “người Syria” như tụi Ấn nói.

Việc chế độ Al-Assat sụp đổ là một bước ngoặt. Iran không còn trạm trung chuyển để đưa vũ khí, tài chính, huấn luyện cho các nhóm Hamas và Hezbollah. Mà thiếu hai thùng thuốc nổ sát nách Israel, Iran sẽ bị rơi vào thế lộ hàng cho các mục tiêu quân sự của Do Thái.

Nga còn đau hơn khi mất hai căn cứ quân sự trên đất Syria, trên thực tế đã bị vô hiệu hóa, đánh dấu việc xóa sổ sự hiện diện quân sự tại Trung Đông, đồng nghĩa việc nước này không còn ảnh hưởng gì về quân sự, chính trị trong khu vực sau hơn 70 năm. Giang sơn thu về một mối, Trung Đông cũng như khối dầu lửa của nó sẽ trở thành sân sau của Châu Âu và Mẽo.

Nội các kỳ lạ của ông Trump

 

TT đắc cử Donald Trump đang ở trong giai đoạn chọn lựa nhân sự cho Nội các mới. Với việc đảng Cộng hòa giành đa số trong lưỡng viện quốc hội thì việc phê chuẩn các ghế Bộ trưởng xem ra không có gì trở ngại cho lắm.

Trong Nội các, nhân vật quan trọng nhất là “ông Ngoại” tức Ngoại trưởng, một chức vụ có thực quyền hơn cả Phó Tổng thống. Ông Trump đã chọn mặt gửi vàng cho Marco Rubio, 53 tuổi, một nhân vật quen thuộc trong chính giới Hoa Kỳ.

Rubio là một “Cu kiều” xuất thân trong một gia đình tỵ nạn cộng sản Cuba. Năm 2016, ông ra tranh cử tổng thống Mỹ và về đích thứ nhì trong đảng Cộng hòa, chỉ sau Trump. Sau đó ông yêu cầu những người ủng hộ mình dồn phiếu cho Trump, góp phần giúp đối thủ cũ giành ghế tổng thống.

Trong sự kiện bạo loạn trong tòa nhà quốc hội 6/1/2021, nhiều nhân vật cộm cán trong đảng quay lưng với Trump nhưng Rubio là một trong những tiếng nói có trọng lượng đã lên tiếng mạnh mẽ bảo vệ Trump.

Với trọng trách ngoại trưởng, Rubio sẽ là người hoạch định chính sách ngoại giao thời Trump 2.0. Gốc Cuba, Rubio rất am hiểu hòn đảo láng giềng nói riêng và Mỹ Latinh nói chung, nhiều khả năng sẽ có những biện pháp mạnh tay hơn với các nước này. Rubio nổi tiếng có lập trường bảo thủ cứng rắn, có thể dự báo quan hệ với Trung Quốc sẽ trở nên căng thẳng, cũng không khoan nhượng với Nga. Riêng với Việt Nam, người viết chưa tìm được câu nói nào của Rubio về đất nước Rồng bay.

Một nhân vật còn nổi tiếng hơn cả Rubio sẽ tham gia nội các là Robert Kennedy Jr, thuộc gia tộc Kennedy danh giá, con trai cựu Tổng trưởng lý và cựu UCV tổng thống Robert Kennedy và cháu trai cố tổng thống John Kennedy. Nay ông đã sang tuổi 70, không còn nhiều thời gian để làm một điều gì đó.

Đáng chú ý, một người chống vac xin thì nay sẽ giữ chức Bộ trưởng Y tế. Nhưng có thể thấy quan điểm của Kennedy về Covid 19 khá giống với Trump. Sau 4 năm, những quan niệm từng bị coi là sai thì nay mọi người mới thấy họ là những người nhìn xa trông rộng, đi trước thời đại.

Ngoại trừ hai tên tuổi nói trên, phần lớn những người được đề cử vào nội các đều rất trẻ, đa phần mới ngoại tứ tuần và chưa có kinh nghiệm chính trị. Điều kỳ lạ có đến 4 “nhà báo” đang làm việc cho đài truyền hình đã được đề cử cho 4 ghế bộ trưởng, trong đó có Bộ trưởng quốc phòng.

Có người sẽ hỏi tiêu chuẩn nào cho các ghế Bộ trưởng Mỹ? Chắc chắn các tiêu chí rất khác với xứ thiên đường, nơi coi trọng bằng cấp phù phiếm hay lý luận cao cấp, mà đơn giản chỉ là “năng lực”, khả năng giải quyết vấn đề (problem solving).

Bản chất của kinh tế thị trường là “tiền nào của nấy”, người giỏi thì lương cao, dốt thì lương thấp chứ không thể có chuyện ngược đời. Đối với mình, mấy anh chị có mức lương vài trăm ngàn/năm chưa đáng phục, nhưng đạt đến 1 triệu Mỹ trở lên thì có thể coi là anh hùng rồi. Còn đẳng cấp chục triệu hay trăm triệu/năm không phải thần thánh, họ vẫn là người, chỉ có điều chỉ số IQ và EQ của họ cao lắm.

Tài năng, ngoài yếu tố bẩm sinh còn là quá trình hun đúc, rèn luyện qua thực tế. Để có mức lương trăm triệu Mỹ/năm thì họ đã phải trải qua mức lương vài chục ngàn/năm, rồi trăm ngàn...chứ không phải bỗng dưng có ngay được.

Có ông tướng tên Cương cứng bình loạn rằng nước Mỹ rất giàu mạnh về kinh tế, quân sự nhưng lại tự vả vào mồm mình khi nói rằng các chiến lược gia của Mẽo "bình thường", "tầm thường". Nó phản logic vì những người như vậy thì làm sao xây dựng được một đất nước siêu cường vĩ đại!

Để ý một chút, những người được TT Trump đề cử đều có việc làm lương rất cao, chứng tỏ họ đã có nhiều thử thách và đã chứng minh được khả năng trong công việc, do đó có thể gánh vác những trọng trách khi cần thiết. Ít tuổi, những họ đã có những thành tích đáng nể phục. Như Phó TT DJ Vance, mới sang tuổi 40 những đã là tác giả của những quyển sách bán chạy hàng đầu.

Một điểm đặc biệt nữa, trong Nội các lần này có đến 4 tỉ phú, bao gồm chính ông Trump, hai tỉ phú Musk và Ramaswamy điều hành ủy ban Hiệu suất (DOGE) mới được thành lập. Có thể hiểu hai ông này chỉ làm việc bán thời gian. Tuy nhiên Tỉ phú Scott Bessent sẽ là Bộ trưởng tài chính toàn thời.

Vì lý do công việc, ông Trump không ngại tình riêng mà rất sẵn sàng thay đổi nhân sự cấp cao. Còn nhớ nhiệm kỳ cũ, nhiều ghế Bộ trưởng đã bị làm mới đến vài lần. Trong nhiệm kỳ tới, không loại trừ khả năng nhiều nhân sự sẽ bị thay thế theo đòi hỏi của hoàn cảnh mới hoặc xảy ra những va chạm trong việc thực thi hành pháp.

Theo Hiến pháp, Trump sẽ thôi chức tổng thống sau 4 năm. Câu hỏi đặt ra bây giờ là quá sớm về người kế thừa di sản của Trump. Lúc này mình đoán Rubio, thay vì Vance và 4 năm nữa sẽ biết đúng hay không?

Halloween

 

Lần đầu ở Úc: Hàng thực phẩm châu Á nay đã có bán online tại HOMIE

 

Đầu năm nay, mình sang Mỹ chơi. Khi đến hai khu chợ người Việt đông nhất ở San Jose và Little Saigon của quận Cam thì thấy các trung tâm thương mại của bà con ta khang trang, rộng rãi hơn Sydney rất nhiều. Có điều khách hàng lại vắng vẻ!

Khi hỏi thì được biết từ một vài năm trở lại đây người Việt ở Mỹ đã có thói quen mua hàng thực phẩm trên mạng và vì thế không cần mất nhiều thời gian đến chợ nữa. Mình chợt nghĩ tại sao người Việt ở Úc chúng ta không bán hàng thực phẩm online cho tiện lợi, tiết kiệm thời gian và tiết kiệm chi phí thuê mướn mặt bằng?

Nghĩ không có gì khó, làm được mới là giỏi. Thật không ngờ, HOMIE, trang mạng bán hàng thực phẩm Á châu trên mạng đã ra đời thật đúng lúc!

Nói đến thực phẩm Á châu thì các đồ sau không thể thiếu: gạo mỳ miến, nước chấm, gia vị, đồ nhắm rượu, đố ăn chay, đồ uống.

Đáng chú ý, HOMIE có nhiều đặc sản Việt Nam mà ở shop cũng không có, đó là mấy hàng hot hot của giới trẻ như muối chấm chú Hải, Lạp xưởng Vissan, táo "hằng du mục", nước uống boncha “anh trai say hi”.

Mỗi loại hàng lại có nhiều lựa chọn khách nhau cho khách hàng. Ví dụ, mặt hàng nước mắm, món “quốc hồn quốc túy” có rất nhiều nhãn hiệu khác nhau.

Nhân chuyện nước mắm, trong số các nước châu Á dùng đũa thì Nhật, Hàn và Trung Quốc không dùng nước mắm, chỉ có người Việt. Tuy nhiên, ở một nơi xa xôi và xa xưa, người La Mã cổ đại cũng ăn nước mắm như chúng ta. Ngày nay, một số vùng bên Ý và Morocco thuộc La Mã trước đây vẫn còn tập tục sản xuất và sử dụng nước mắm.

Nguồn hàng của HOMIE không chỉ có từ Việt Nam mà còn từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan. Trong bối cảnh vẫn còn một số mặt hàng trôi nổi, không được phép lưu hành trên thị trường Úc vẫn được bày bán ở các cửa hàng thực phẩm Việt Nam thì hàng HOMIE đều có nhà nhập khẩu hợp pháp với các mặt hàng đã qua kiểm dịch và bảo đảm an toàn thực phẩm.

Điều đặc biệt giá cả của MOMIE khá cạnh tranh do tiết kiệm được chi phí bán hàng. Khi quý vị vào trang homiemart.com.au để xem giá thì có thể dễ hàng nhận ra hầu hết các mặt hàng thấp hơn giá ngoài chợ khoảng 10%. Ngoài ra mọi người còn được nhận thêm 10% giảm nữa cho lần mua hàng đầu tiên.

Trước lạ sau quen, mua hàng thực phẩm trên mạng sẽ là một thói quen mới của người Việt. Giới trẻ chắc hẳn sẽ ưa thích loại hình online này hơn so với người có tuổi. Hiện nay người gốc Việt sinh tại Úc vào khoảng 100,000, ít hơn khá nhiều so với bên Mỹ là 800,000 người. Nhưng không sao, có đi rồi sẽ có đến.

Người Tây ngày càng có xu hướng ưa thích đồ thực phẩm Á Châu hơn, và đây là lực lượng khách hàng rất tiểm năng. Trong tương lai, hy vọng HOMIE sẽ đầu tư xe lạnh giao hàng để làm luôn cả những đồ tươi sống như bên Mỹ.

Mình và bà xã đang chuẩn bị đặt chuyến hàng thứ hai. Có điều hàng cũ dùng chưa hết mà phải mua đủ $100 thì mới được free tiền vận chuyển. Quý bạn nào góp chung với tụi mình thì tốt quá.

Chống lãng phí bằng cách nhất thể hóa

 

Nhất thể hóa là vấn đề đã được nêu ra ở Việt Nam từ khá lâu nhưng chưa thể thực hiện. Thực trạng hiện nay, với cả 5 cấp từ trên xuống dưới Trung ương, tỉnh, huyện, xã, thôn đều duy trì hai bộ máy song trùng Chính quyền và Đảng đoàn. Ở các nước, các đảng, đoàn, hội không được ăn tiền ngân sách nhưng ở Việt Nam, tiền thuế của dân phải nuôi cả hai bộ máy.

Chính vì thế, TBT Tô Lâm cho biết 70% ngân sách để trả lương và chi thường xuyên, cao hơn nhiều so với các nước chỉ rơi vào khoảng 40%. Ông cho hay chống lãng phí cũng quan trọng như chống tham nhũng và vấn đề giảm biên chế đã trở nên cấp bách.

Có người nhầm tưởng sát nhập chức TBT với Chủ tịch nước là nhất thể hóa. Ở các nước dân chủ, thủ lĩnh đảng cầm quyền đương nhiên đứng đầu cơ quan hành pháp (thủ tướng), đó mới là nhất thể. Với cơ chế tam quyền phân lập, người đúng đầu đảng và chính phủ bị kiểm soát bởi cơ quan lập pháp và tư pháp nên không sợ bị lộng quyền.

Ở Mỹ không có chức Thủ tướng, Tổng thống là người điều hành chính phủ. Những nước như Anh, Úc, Canada, Ấn Độ, Thái Lan thì vua, toàn quyền hay tổng thống chỉ giữ vai trò nghi lễ, thực quyền nằm trong tay Thủ tướng.

Một số nước như Indonesia, Philippines không có chức Thủ tướng nhưng có một ghế Phó Tổng thống, khác với Mỹ, các vị phó này đảm nhiệm công việc giống như Thủ tướng. Đối với Đài Loan, Hàn Quốc, Pháp lại không có chức Phó Tổng thống, trong khi Thủ tướng bổ nhiệm chỉ là người phụ tá cho Tổng thống trong việc điều hành chính phủ.

Bộ máy song trùng ở nước ta bắt nguồn từ...Liên Xô. Nhưng ngay tại Liên Xô thì thời gian đầu cũng nhất thể hóa với ba đời lãnh tụ đầu tiên từ 1917 đến 1964 (47 năm, chiếm quá nửa thời gian tồn tại Liên Xô) như Lenin, Stalin và Khrushchev vừa đứng đầu đảng vừa là Chủ tịch Dân ủy hoặc chủ tịch Hội đồng bộ trưởng (tương đương Thủ tướng).

Năm 1964, Suslov tiến hành cuộc đảo chính cung đình lật đổ Khrushchev, ông không lên ngôi mà chia chức vụ của Khrushchev cho hai thành viên trẻ tuổi trong BCT là Breznhev giữ chức Bí thư thứ nhất (TBT) và Kosygin làm Chủ tịch HĐBT. Nhằm níu kéo quyền lực, cộng đảng do Suslov thao túng còn ra nghị quyết cấm việc kiêm nhiệm hai chức vụ này với lý do tránh tập trung quyền lực vào một cá nhân, từ đó mới phát sinh hệ thống song trùng của Liên Xô cũng như các nước cộng sản khác.

Hiện nay ở Trung Quốc, Lào, Cuba đã có thể coi là nhất thể hóa. Ở cấp tỉnh và huyện, người đứng đầu đảng kiêm luôn tỉnh trưởng, huyện trưởng, tức cơ quan hành pháp của tỉnh huyện. Riêng ở Trung ương, ông Tập Cận Bình không phải Thủ tướng nhưng chức Thủ tướng ở nước này rất mờ nhạt, ông Lý Cường vốn là thư ký riêng của ông Tập.

Thời Hồ Chí Minh đã có chủ trương đảng không can thiệp công việc của chính quyền. Nhiều Bộ trưởng không phải UV TW, thậm chí không đảng viên nhưng vẫn không bị lấn quyền bởi một một thứ trưởng phụ trách đảng và tổ chức. Đây là tình trạng giống Iran ngày nay, giáo hội dù quyền lực tối cao vẫn chỉ nắm phần “hồn” con người mà không tham gia công việc chính phủ, nơi quản lý phần “xác”.

Về sau, đảng không can thiệp việc chính quyền thì cơ quan đảng không có “màu” và chẳng ai muốn làm công tác đảng cả. Có thể vì thế đến nay ở các cơ quan ban ngành thì thủ trưởng cơ quan đã nắm luôn chức vụ đảng.

Nếu chúng ta mạnh dạn mở rộng mô hình nhất thế hóa ở tất cả các cấp các địa phương thì mục tiêu giảm biên chế 30% là dễ dàng. Đồng thời chính là việc chống lãng phí và làm tăng tính hiệu quả của bộ máy nhà nước.

Tổng thống đắc cử Trump đã giao cho hai tỉ phú Musk và Ramaswamy phụ trách Ủy ban Hiệu suất (DOGE) của chính phủ với nhiệm vụ giảm biên chế và tăng hiệu suất. Nước Mỹ hùng mạnh vì người Mỹ luôn tìm cách tự hoàn thiện thể chế thường xuyên và không khoan nhượng.

Khi tiếp quản hệ thống Twitter, Musk đã cắt giảm 80% nhân lực và toàn bộ ban lãnh đạo mà Twitter vẫn hoạt động tốt, thậm chí tốt hơn trước. Tỉ phú trẻ (39 tuổi) gốc Ấn Ramaswamy từng ra ứng cử tổng thống là người rất tâm huyết với việc tinh giản bộ máy quan liêu cồng kềnh.

Không thể nói nước Mỹ kém hiệu quả hoặc bộ máy quá trì trệ mà họ còn phải có những bước đi như vậy. Tân TBT Tô Lâm không nói nhiều đến nhất thể hóa và giảm biên chế, ông chọn đề tài “chống lãng phí” đã rất trúng và rõ ràng cần làm ngay.

Trời sinh voi, trời sinh cỏ

 

Mình có bạn mới lấy được quốc tịch Nhật nói chuyện rằng nhà vùng nông thôn bên đó rẻ quá, có nên lấy một căn? Nhà ở quê thì không thể ở, mua chẳng qua để chờ tăng giá thôi.

Suy nghĩ thật của mình là dân số Nhật đang có xu hướng giảm và lão hóa. Thanh niên ra thành thị, ông bà già ở lại rồi dần dần chết, dẫn đến tình trạng rất nhiều ngôi nhà bỏ hoang.

Bất động sản là lĩnh vực tạo nhiều việc làm, lại mang đến con số đẹp về tăng trưởng nên các nước đều có chính sách đầu tư mạnh vào lĩnh vực này. Địa ốc cũng là yếu tố quan trọng mang lại sự "thần kỳ" cho kinh tế Nhật Bản trước đây, mà nay là nguyên nhân của "thần sầu".

Địa ốc Nhật không thể cất cánh trở lại vì dân số giảm. Nhật đang nhận dân nhập cư từ các nước. Hiện nay Việt Nam đã vượt qua Trung Quốc để trở thành sắc dân ngoại đông nhất tại Nhật, đồng thời cũng về nhất về tỉ lệ tội phạm.

Ai đã sang xứ anh đào thì đều thấy đây là một xã hội rất nề nếp, vì thế dù thiếu nhân công, họ vẫn không thể để di dân ào ào như sôi quá hoại xã hội tốt đẹp đó, đồng thời chấp nhận một nền kinh tế "đi ngang", không có tăng trưởng.

Bên cạnh Nhật, Hàn Quốc và Trung Quốc cũng bị sụt giảm dân số và đó là lý do chính làm cho thị trường địa ốc các nước này rớt theo.

"Chỉ có người sinh sôi ngày càng đông, chứ nhà đất có đẻ ra được đâu!". Câu này không còn đúng, thậm chí ngược lại, có nơi người giảm, nhà đất tiếp tục ra giàn.

Thật ra tỉ lệ giảm dân số bên Đông Âu còn mạnh hơn Đông Á. Các nước cộng sản cũ như Hung, Bun, Ru, Nam tư cũng có tỉ suất sinh cực thấp. Thêm vào đó, từ khi gia nhập khối EU, người dân các nước này đã ồ ạt chạy sang Tây Âu làm việc và ở lại đó luôn.

Các nước Tây Âu, Bắc Mỹ và Úc cũng có tỉ suất sinh thấp nhưng là các quốc gia thâu nhận di dân nên dân số vẫn tăng đều đều.

Dân số tăng nhanh nhất là các nước vùng Vịnh như Saudi, UEA, Qatar vì vừa đẻ nhiều vừa nhận di dân. Vì thế họ xây dựng nhiều mà thị trường bất động sản vẫn tốt.

Tại sao giá nhà đất Trung Quốc giảm mà Việt Nam thì không? Đơn giản, dân số Trung Quốc đã đi xuống, còn Việt Nam thì chưa.

Còn Úc thì sao? Dân số Úc đang tăng và sẽ tăng nên thị trường của miền đất hứa là "bền vững"

Bầu cử Mỹ: Ván đã đóng thuyền sớm thế sao?

 

Sau giai đoạn giằng co, kèo vào Nhà trắng của ông Trump đã vượt hẳn lên so với bà Harris. Nếu không có gì thật bất ngờ trong hai tuần cuối, ông già tỉ phú sẽ trở thành tổng thống Mỹ kế tiếp.

Diễn biến mấy ngày qua người ta cho rằng Trump đã vận động khá hiệu quả ở các tiểu bang chiến trường, trong khi Harris đã bộc lộ những điểm yếu kém không thể biện minh.

Thật ra khi liều lĩnh ra tranh cử tổng thống trong kỳ bầu cử trước, Harris bị loại ngay từ “vòng gửi xe” khi chỉ thu được khoảng 2% tỉ lệ ủng hộ. Nhưng Harris lại được Biden vớt làm phó vì hội tụ được ba yếu tố cần thiết: là phụ nữ để hốt phiếu ủng hộ Hilary; da màu để hứng những fan của Obama và trẻ tuổi để nâng đỡ cho sự già nua của Biden.

Nếu lần này Trump trúng cử thì trách nhiệm trước hết ông tổng thống già nua nhất lịch sử Mỹ khi ông rút lui quá muộn làm cho các gương mặt sáng giá trong đảng Dân chủ lỡ cơ hội khi đã không muốn tranh chấp với đương kim tổng thống cùng đảng. Còn nếu Biden tính nhường cho Harris thì đơn giản là một lựa chọn nhầm người.

Rõ ràng truyền thông đã thiên vị một cách trắng trợn bằng cách luôn đặt những câu hỏi hóc búa với Trump còn rất “êm ái” với Harris, vậy mà bà này trả lời vẫn không đâu vào đâu, không thể hiện rõ nét những chính sách của mình, đến nỗi đài CBS phải "tỉa" bớt phần trả lời để giữ thể diện cho nữ phó tổng thống.

Đối với Trump thì luôn cụ thể, rõ ràng và mạnh mẽ: siết chặt nhập cư và bảo hộ sản xuất trong nước bằng chính sách thuế. Hai lá bài này xem ra đánh đánh trúng hai vấn đề mà cử tri đang quan tâm: di dân bất hợp pháp tràn ngập lên đến cả chục triệu người và nền kinh tế còn trì trệ do lãi suất cao.

Thời đại truyền thông ngày nay cho phép các nhân vật nổi tiếng dễ dàng can thiệp vào cuộc đua. Có hai nhân vật ngoài luồng đáng kể nhất là Taylor Swift ủng hộ Harris và Elon Musk ủng hộ Trump. Dự đoán hai quý vị này rất quan tâm và có tham vọng chính trị trong tương lai.

Vào lúc này Taylor mới 34 tuổi dù có rất đông fan những chưa thể mang lại nhiều lợi ích như những điều Elon làm cho Trump.

Hoa Kỳ có gần một ngàn tỉ phú nhưng chỉ có hơn 100 tỉ phú công khai bày tỏ thái độ ủng hộ ai. Việc người giàu nhất thế giới là Musk đứng về phía Trump, trên thực tế đã làm thay đổi cục diện cuộc chạy đua.

Trước đây mình ủng hộ Trump, những bây giờ đã “quay xe” vì hai lý do. Thứ nhất Trump đã quá già. Ở tuổi 78 thì để làm công việc nào đó nhẹ nhàng hơn như tổ tưởng dân phố hay trưởng làng già bản thì được chứ để đứng mũi chịu sào cả một siêu cường có vị thế đặc biệt trên hành tinh thì e rằng quá sức.

Thứ hai ông cứ mang tiền nong ra so đo cho cuộc đấu tranh chính nghĩa của người Ukraine. Mà có nhiều nhặn gì đâu, mỗi năm Mỹ làm ra GDP gần 30 000 tỉ đô mà trong ba năm qua chỉ viện trợ cho đất nước tội nghiệp này có 200 tỉ đô.

Nhưng mọi người cũng không nên ảo tưởng, dù có viện trợ nhiều hơn thì Ukraine cũng không thể thắng được đội quân xâm lăng hùng mạnh hơn họ nhiều lần. Và có bớt tiền thì không không dễ gì Nga thôn tính được đất nước Ukraine anh dũng. Chủ nghĩa thực dụng phần nào có lý ở đây, có điều những lời Trump nói gây khó chịu cho nhiều người.

Thật sự, ai làm tổng thống Mẽo hay Chủ tịt mới của Việt Nam không quan hệ gì tới mình. May ra ông chủ tịt phường... ý quên, ông thủ tướng Úc còn mảy may liên quan chút ít.

21/10/2024

Không nỡ cắn, dù chỉ một miếng

 

Những con hổ Bengal sẽ trỗi dậy

 

Khu vực Lakemba – Willey Park là khu vực đông di dân. Mọi người nghĩ rằng người Trung Đông hay Li Băng chiếm đa số, nhưng không phải, Bangladeshi mới có tỉ lệ đông nhất với 17%. Hàng xóm nhà mình cũng Bangladeshi không à.

Người Băng (cho nó gọn), tên tiếng Anh là người Bengali, chiếm 99% dân số Bangladesh, bản tính rất hiền lành, đặc biệt hiếu học và học giỏi. Nhìn bề ngoài giống Ấn Độ vì cũng có nước da đen nhưng thật ra họ không cao như người Ấn mà lại lùn như ...người Việt.

Tại Úc chỉ có khoảng 52000 người Băng còn bên Trung Đông lên đến vài triệu. Hồi mình sang Dubai sống năm 2001 mình thấy làm lạ là ở chợ có bán nhiều rau muống, sau còn thấy nhiều loại rau “nhà quê” khác như rau bí, rau rền, mồng tơi, rồi su hào, khoai sọ, các loại trái cây mít, xoài, nhãn, vải...Người Băng cũng khoái ăn rau và các loại rau quả rất giống chúng ta.

Lịch sử cận đại cho thấy Bangladesh chịu ảnh hưởng nhiều của Ấn Độ, nhưng về chủng tộc, người ta cho rằng người Băng gần gũi với Sri Lanca và Châu Á hơn. Trong quá khứ, các tiểu quốc trong vùng gồm Bangladesh, Nepal, Bhutan và Sikkim đều theo Phật giáo và Hindu, chỉ có Bangladesh chuyển sang Hồi giáo.

Bangladesh được trời phú cho một đồng bằng hình tam giác mang tên Bengal rộng lớn nhất thế giới, với thủ đô Dhaka nằm chính giữa. Một phong tục lâu đời ở đây là nạn tảo hôn giống như Ấn Độ và các nước láng giềng kể trên, thậm chí còn nổi tiếng hơn. Cô dâu tảo hôn ở Bangladesh rất trẻ vì quan niệm rằng càng trẻ thì của hồi môn càng thấp nên các gia đình nghèo đành phải tranh thủ gả bán con gái càng sớm càng tốt.

Với diện tích lãnh thổ tương đương như Nepal, chỉ bằng khoảng một nửa Việt Nam mà dân số người Băng lên đến 170 triệu người, nên đây là một trong những quốc gia có mật độ cao nhất thế giới. Buồn cho Sikkim vốn là nơi tranh chấp giữa Ấn Độ và Trung Quốc đã bị Ấn Độ thôn tính, sáp nhập thành tiểu bang thứ 22 vào năm 1975, đến năm 2003 thì Trung Quốc mới chịu công nhận thực tế như chuyện đã rồi.

Sau khi người Anh trao trả độc lập cho Ấn Độ và Pakistan vào năm 1947 thì Bangladesh là xứ tự trị thuộc Pakistan, gọi là Đông Lào, ý quên, Đông Pakistan. Một cuộc chiến đẫm máu vào năm 1971 đã dẫn đến việc Đông Pakistan tuyên bố độc lập với tên gọi Bangladesh. Cuộc chiến này làm hơn 1 triệu người chết, chỉ thua kém chiến tranh Việt Nam, nhưng ở Việt Nam diễn ra trong vài chục niên, còn số thương vong này chỉ trong 8 tháng.

Cách đây hai tháng, Bangladesh xảy ra một cuộc chính biến khi người dân đã đồng loạt nổi dậy chống nhà nữ độc tài Sheikh Hasina, 77 tuổi, người đã thao túng chính trường nước này trong suốt 15 năm qua, sau đó quân đội giao cho người đoạt giải Noel Hòa bình là ông Muhammed Yunus tạm thời điều hành chính phủ.

Đàn bà dễ có mấy tay, Hasina chính là con gái của “cha già dân tộc” Sheikh Mujibur Rahman. Sheikh Mụibur Rahman vốn là người gốc Iraq, người đã lãnh đạo cuộc nổi dậy chống chính quyền Pakistan và đã thành công, ông trở thành tổng thống rồi thủ tướng Bangladesh nhưng đã bị ám sát chết không lâu sau đó vào năm 1975. “Con dại cái mang”, vì căm ghét con gái mà người dân Bangladesh đã giật đổ hàng loạt tượng của “cha” Rahman mà rõ ràng ông không đáng bị đối xử như vậy.

Công bằng mà nói, thời gian qua Bangladesh cũng đã đạt được một số thành tựu kinh tế, chẳng hạn đã trở thành một “công xưởng” mới của thế giới về may mặc. Thu nhập bình quân đầu người từ chỗ thấp hơn đã vượt lên trên Ấn Độ và Pakistan. Với việc hòa bình vãn hồi, công cuộc dân chủ hóa được đẩy mạnh, đất nước "những con hổ Bengal" chắc chắn sẽ trỗi dậy.

Nỗi lòng người xa Hà Nội

 

Mặc dù trong giấy khai sinh ghi sinh ở Hà Tây, nơi mẹ mình dạy học nhưng sự thật là mình sinh ở Bệnh viện C, phố Tràng Thi, Hà Nội. Tuổi ấu thơ của mình có thời gian sống ở Hà Tây nhưng chủ yếu là lớn lên ở Hà Nội.

Mình hay được dắt ra vườn hoa Canh Nông , gần nhà ông bà ngoại ở ngõ Thanh Miến, nơi có một cái cầu tuột rất nhẵn. Bây giờ vườn hoa này cũng tên Tây, dựng tượng một ông họ Lê tên Nin nào đó.

Khi bố mình về nước lúc mình gần 4 tuổi, bố mẹ và mình về sống ở phố Châu Long, có chợ Châu Long nổi tiếng với thịt chó và cháo lòng tiết canh lợn, nằm bên hồ Trúc Bạch.

Nói đến Hà Nội thì phải nói đến hồ Hoàn Kiếm mang dấu tích của câu chuyện truyền thuyết. Có lẽ rất nhiều người bị “nghiện” giống mình, tuần nào mà không đạp xe đến bờ hồ thì chịu không nổi.

Mình xa Hà Nội đến nay tròn 30 năm, cũng là lúc Bờ Hồ đã thay đổi, không còn như xưa. Tháp Rùa và Thủy Tạ đều bị biến dạng, cái tên nhà hàng Bô Đê Ga (bò dê gà) biến mất. Kem Tràng Tiền vẫn còn nhưng bánh mỳ Baguette thì không. Mẹ mình kể thời Pháp bánh mỳ ở đây cực ngon, mình không tưởng tưởng nổi cho đến khi sang Paris được ăn bánh mỳ thì mới hiểu, quá đặc sắc luôn.

Còn nhớ cái Bách hóa Tổng hợp do Pháp xây, mùa hè vào bên trong là mát rượi, không hiểu sao cũng bị đập đi. Trước đó là Bưu điện Bờ Hồ cũng bị dỡ đi làm lại, nơi mình có những kỷ niệm đi cùng mẹ đến để gửi thư cho bố.

Hà Nội còn có nhiều biệt thự thời Pháp rất đẹp nhưng không được gìn giữ chu đáo. Có lẽ do mỗi biệt thực đều có nhiều hộ gia đình sinh sống, cha chung không ai khóc nên xuống cấp nhanh. Hà Nội vốn nhiều cây cổ thụ mang bề dày lịch sử nay cũng bị thay thế bằng những cái cây non mới trồng, có thể có người thích còn mình thì không.

Khu vực Minh Khai nhà ông bà ngoại các cháu trước đây toàn nhà một tầng thì nay là dầy đặc những tòa nhà chọc trời vài chục tầng, vậy làm sao thở nổi. Không ô nhiễm, tắc đường và lụt lội thì mới lạ.

Khi xa Hà Nội bạn có nhớ và yêu...”Hà Lội” không?... Có chứ sao Không?

Mình nhớ đến lời một bài hát, đại khái không đâu đẹp bằng Sài Gòn hôm qua và Sài Gòn mai sau. Hà Nội cũng vậy, Hà Nội cũng sẽ rất đẹp, đẹp vô cùng!

Đi tìm diễn viên đóng thế

 

Sau hai mùa hè chi đậm kỳ chuyển nhượng thì mùa hè năm nay Pháo thủ Arsenal đã nghỉ xả hơi, phần chi cho cầu thủ mới gần như ngang bằng với phần thu như kỷ nguyên Wenger trước đây. Gần trăm triệu bảng đã được đút túi cho bộ ba TM Ramsdale, Smith Row và Nketiah, chưa kể một loạt cho mượn cũng có tiền.

Đây là ba ngôi sao từng khoác áo đội tuyển Anh nhưng họ đều thất vọng khi không thể tìm được chỗ đứng trong đội hình Arsenal, cụ thể Rambo mất vị trí trong khung gỗ trước một Raya quá xuất sắc, mới được kích hoạt điều khoản mua đứt; số 10 Smith Row không thể vượt qua cái bóng của đội trưởng Odegaard, trong khi trung phong Nkeniah không đọ nổi “hươu cao cổ” Havertz, người đang hưởng lương cao nhất đội.

Người đi thì phải có kẻ ở, có bốn tân binh, nhưng chỉ có hai chuyển nhượng, còn hai cầu thủ kỳ cựu được đến theo điều khoản cho muọn. TM 35 tuổi Neto dầy dạn kinh nghiệm trong Premier League đủ sức làm đôi găng dự bị. Danh thủ Sterling đã lê la chính chiến qua đủ các màu áo đại gia Liverpool, Man city, Chelsiea nay lại đến với Arsenal, đương nhiên là cái tên đáng chú ý nhất trong các tân binh.

Lối chơi của Arsenal rất chú trọng hai biên. Bên trái, hai tài năng Martinelli và Trossard có năng lực khá đồng đều trong khi cánh phải thì Saka vượt trội so với Nelson nên Saka gánh thời lượng thi đấu quá tải. Đáng chú ý, sự nghiệp của Sterling thăng hoa nhất trong thời gian cộng tác với HLV Arteta khi ông còn là nhân vật số 2 trong Ban huấn luyện Man city. Nếu cầu thủ sắp bước sang tuổi 30 này hồi sinh trở lại với ông thầy cũ thì cuộc cạnh tranh bên cánh phải sẽ rất hào hứng, nhưng triển vọng của anh vào đội hình XI vẫn nhỏ.

Gia nhập đoàn quân Pháo thủ với giá 35 triệu bảng, có lẽ Calafiori chỉ để làm diễn viên đóng thế. Ở vị trí sở trường trung vệ lệch trái, Arsenal đã có đội phó Gabriel bất khả xâm phạm. Chân hậu vệ trái còn chật chội hơn, như trong hai trận mở màn và trận đấu tối nay đụng Brighton, cầu thủ người Ý chỉ là lựa chọn thứ ba, sau Zinchenko và Timber, chưa kể Kivior và Tierney vẫn còn đó. Arsenal có “truyền thống” hay chấn thương ở vị trí biên trái (như Monreal, Gibbs, Tierney...) nên đã “sưu tầm” khá đông nhân lực ở đây.

Với giá 29 triệu bảng, Merino cũng không thể qua mặt các danh thủ Party hay Jorginho trong vai trò tiền vệ phòng ngự, còn ở vị trí tiền vệ con thoi lại vướng “bom tấn” Rice. Vì thế chưa nhìn thấy vị trí xuất phát trong đội hình của anh chàng này.

Tin rằng các tân binh đều là những cầu thủ có chất lượng, mang lại một luồng sinh khí mới, ý tưởng mới mát mẻ cho cả đội. Với tài năng phong phú của họ, HLV Arteta có quyền sáng tạo ra những miếng đánh chiến thuật mới, rất có thể tìm ra những phẩm chất mới trong từng cầu thủ để họ phát huy vươn lên đỉnh cao sự nghiệp.

Nhưng danh vọng cá nhân chẳng có ý nghĩa gì nếu nó không đóng góp cho cái chung của cả đội bóng.

Chả biết đúng không?

 

Cây tre của người Ấn

 

Nói đến cây tre, người ta có thể hiểu theo hai nghĩa. Thứ nhất là sự cứng cáp, ngay thẳng vững vàng. Thứ hai là gió chiều nào theo chiều nấy, lươn lẹo, đòn sóc hai đầu.

Mình không biết cây tre Việt Nam thuộc loại nào nhưng tin rằng tre của người Ấn theo nghĩa nghiêng ngả thứ hai. Khi người Anh rút đi và trao độc lập cho Ấn Độ năm 1947, thế giới bắt đầu đi vào tình trạng lưỡng cực với hai phe do Liên Xô và Mỹ đứng đầu. Thủ tướng Ấn lúc đó là Neru chắc hẳn đã nung nấu một ý tưởng đi giữa hai hàng.

Sau một thời gian vận động, đến năm 1955, Phong trào không liên kết đã chính thức trình làng. Ngoài Ấn Độ, một số thành viên cộm cán có thể kể đến Ai Cập, Nam Tư, Indonesia với các thành viên chính từ các nước Á Phi và Mỹ Latin. Hồ Chí Minh của Việt Nam có thiện cảm với phong trào, ông kết thân với Neru và Sukarto (tổng thống Indonesia) nhưng vì chiến tranh và lệ thuộc vào vũ khí của Liên Xô nên không thể đi quá xa.

Cuối thập niên 1950s, quan hệ Xô Trung rạn nứt nghiêm trọng, Trung Quốc tìm ảnh hưởng ở “thế giới thứ ba”, tức các nước trung dung không theo phe nào. Có lẽ xung đột về lợi ích địa chính trị đó là một nguyên nhân quan trọng đã dẫn đến cuộc đụng độ đẫm máu ở biên giới giữa Trung Quốc và Ấn Độ.

Giống như Việt Nam chao đảo giữa Liên Xô và Trung Quốc, Ấn Độ đã khéo léo đu dây giữa Mỹ và Liên Xô với mục đích kiếm chác vụ lợi. Phải nói đế quốc Liên Xô “sộp” hơn đế quốc Mỹ rất nhiều nên cho dù Ấn Độ “đứng giữa” hai phe vẫn có thể “chén” khá nhiều vũ khí quân dụng từ ông anh cộng sản, trong đó có những loại vũ khí tối tân hơn cả vũ khí Liên Xô cung cấp cho Việt Nam.

Người Việt thường có xu hướng đội người Tàu lên đầu, coi họ như người thầy mà mình là một học trò nhỏ. Theo mình, người Ấn giỏi hơn hẳn người Tầu. Người Ấn có đặc điểm là phân biệt đẳng cấp, với một phần ba dân số mù chữ nhưng đồng thời dân tộc này lại có nhiều tài năng kiệt xuất.

Mình từng sống bên Du bai, nơi 70% dân số là người Ấn. Dần già, người Việt sang bên đó làm việc cũng kha khá. Trong công việc không tránh khỏi va chạm, xích mích giữa các sắc dân. Mỗi khi có chuyện, tụi Ấn có đồng hương làm sếp bênh, người mình rất tội nghiệp, lúc nào cũng chịu lép vế, thiệt thòi, làm công việc gian khó nhất với đồng lương thấp nhất.

Mọi người đều biết một loạt Tổng giám đốc của các tập đoàn hàng đầu thế giới như Google, Microsoft, Adobe, Máter Card, Novartis, IBM,v.v... đều là người Ấn. Người Ấn làm việc trong các tổ chức quốc tế, lương cao ngất ngưởng cũng đông nhất, hơn cả người Tây, tất nhiên hơn hẳn người Tầu.

Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới, dù bên nào lên thì người Ấn cũng thắng cuộc. Phía Dân chủ, Harris có 50% dòng máu Ấn trong người, trong khi ứng viên phó bên cộng hòa JD Vance có vợ là người Ấn 100%.

Usha Vanve vốn học rất giỏi, trở thành luật sư, thành hôn với JD vào năm 2014 và có với nhau 3 mặt con. Năm 2021 bà có một phát ngôn gớm ghê và cá tính rằng “các trường đại học là kẻ thù”. Mọi người cho rằng Usha có vai trò lớn trong con đường công danh của chồng.

Đây là một điều thú vị có thể sẽ làm cây tre Ấn Độ xích lại gần hơn với Mỹ, góp phần thay đổi thế giới. Trong bối cảnh Trung Quốc đang có những tin tức rất xấu về phát triển thì Ấn Độ, một quốc gia theo thể chế dân chủ đa đảng, đông dân nhất thế giới lại vẫn đang trỗi dậy mạnh mẽ.

Ai bóc lột?

 

Nói chuyện với mấy du học sinh Việt Nam mình thấy có điều lạ là các cháu cứ nghĩ rằng đi làm sẽ bị bóc lột. Chủ họ "ăn hết" mình chẳng còn gì. Lương quy định tối thiểu là $24/ giờ mà họ trả có 15-16 đồng.

Đúng là có chuyện lương tối thiểu là $24, tuy nhiên phải có đủ tiếng Anh, kinh nghiệm, kỹ năng.

Nếu thiếu một trong các điều kiện nói trên có thể hiểu là tình trạng "học việc" hay tập sự và đương nhiên không thể theo quy định về mức lương. Học việc thậm chí chưa có thù lao còn lương junior trả $12/ giờ là đúng pháp luật.

Thời gian học việc có thể lên tới 6 tháng, 1 năm hoặc đến khi nào đủ trình độ mới thôi. Nếu bạn không bằng lòng có thể đi tìm việc nơi khác, vì kinh tế thị trường mà.

Đáng lẽ cần cám ơn giới chủ nhân đã giúp cho chúng ta có việc làm. Họ chịu rất nhiều áp lực về cạnh tranh, quản lý tổ chức, sáng kiến về sản phẩm, còn chịu những rủi ro pháp lý...

Những đồng tiền mà chúng ta nhận được có nguồn gốc từ trí tuệ và ý chí dũng cảm của họ.

Nhưng chuyện bóc lột là có. Có bạn kể đã từng đi làm bồi bàn ở Việt Nam. Vậy hay thử so sánh mức lương cùng công việc bên đó với bên này để biết rõ ai là kẻ bóc lột.

Đồng ý giá cả sinh hoạt của Úc cao hơn Việt Nam nhiều, ví dụ gấp 3 lần trong khi lương gấp 5 thì các bạn vẫn có lợi.

Thay vì oán trách, than vãn, các cháu du học sinh có đủ lý do để nhìn tích cực, lạc quan về thị trường lao động ở Úc: lương cao, điều kiện làm việc thoải mái, chủ nhân thân thiện.