Chuyến đi thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình đến Việt Nam đã để lại nhiều nỗi bâng khuâng khó tả trong những ngày năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến.
Riêng với Chủ tịch Tập, đây là lần thứ ba đến thăm Việt Nam với tư cách là lãnh tụ tối cao của Trung Quốc, chưa kể một lần đến thăm khi còn là “thái tử”. Phải chăng ông là người “cuồng Việt”? Thực tế lại trái ngược, quan hệ Việt – Trung xấu đi sau khi Tập lên ngôi với những hành động hung hăng trên biển đông, cụ thể là cho kéo dàn khoan ngang nhiên xâm phạm lãnh hải Việt Nam, cũng như các hoạt động quân sự ở Trường Sa.
Mọi người đều biết chính sách “ẩn mình chờ thời” từ thời Đặng Tiểu Bình đã bị Tập chính thức xóa bỏ khi Trung Quốc đã tỏ rõ những tham vọng lớn trên bàn cờ chính trị thế giới. Ông nói về “giấc mơ Trung Hoa”, các sáng kiến “Vành đai con đường”, “Cộng đồng chung vận mệnh”...
Chữ vận mệnh (destiny) nghe ghê quá, chung vận mệnh nghĩa là sống chết có nhau, vậy còn hơn cả cha con, mẹ con, vợ chồng? Tuy nhiên, trong bản thông cáo chung bằng tiếng Việt sau chuyến đi, chúng ta chỉ thấy chữ “Cộng đồng chia sẻ tương lai”, mà cụm từ này có ý nghĩa khác hẳn. Hiểu theo nghĩa rộng, tất cả mọi người đều chia sẻ tương lai, kể cả người dưng nước lã không quen biết!
Theo đồn đại, văn bản bằng tiếng Trung vẫn dùng chữ “chung vận mệnh” như ông Tập từng nói, hai đảng cộng sản của hai nước có chung lý tưởng thì đương nhiên phải chung vận mệnh thôi. Mình không biết tiếng Tàu nên không biết có sự nhập nhằng như thế không?
Bỏ qua trò chơi chữ nghĩa, hãy thử xem 36 ký kết giữa hai nước có những nội dung thiết thực gì không? Về vấn đề vành đai con đường, không nhắc đến đường sắt cao tốc hay đường bộ xuyên Bắc Nam mà chỉ là tuyến đường Vân Nam - Hải Phòng. Cái này không có gì mới, đúng ra còn quá cũ vì từ thời Pháp thuộc đã có tuyến đường này.
Đại dự án Vành đai con đường dự kiến mất 8,000 tỉ USD, sau khi tiêu hết 1,000 tỉ USD mà hiệu quả rất thấp, mới đây Trung Quốc đã có điều chỉnh theo hướng tập trung vào các dự án nhỏ lẻ. Nguyên nhân sâu xa hơn, nền kinh tế Trung Quốc đang bị chững lại sau những đổ vỡ trong lĩnh vực bất động sản và không còn nhiều vốn để đầu tư ra bên ngoài.
Đảng CS Trung Quốc luôn phải chứng minh với người dân rằng không cần nhiều dân chủ tự do như các nước Tây phương thì Trung Quốc vẫn phát triển tốt, mang lại đời sống tốt đẹp. Trước đây, “tính ưu việt” đã được thể hiện rất rõ với tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 8-12%. Tỉ lệ ước năm nay 3,5% không phải quá tệ những vẫn là một cái ngưỡng đáng báo động đối với sự tồn vong của chế độ.
Trung Quốc hiểu hơn ai hết, khi bộc lộ tham vọng họ sẽ phải đối mặt với chính sách ”bao vây” của Mỹ và đồng minh, sẽ bị cấm vận về công nghệ và mất dần nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Khác với Mỹ, thu nhập bình quân đầu người của Trung Quốc thấp nên thị trường nội địa yếu, vì thế không đủ để làm động lực vực dậy nền kinh tế, chưa kể người giàu còn tẩu tán tài sản ra nước ngoài.
Đó là lý do Tập Cận Bình đã phải “muối mặt” sang thăm Mỹ song phương và cầu xin sự hòa dịu. Những động thái và lời lẽ của ông khi sang Việt Nam cũng nhũn nhặn một cách bất thường. Tập rất muốn Việt Nam chấp nhận “Cộng đồng chung vận mệnh”, nhưng rồi chỉ có “Cộng đồng chia sẻ tương lai” cũng không sao.
Có tin phía Trung Quốc muốn hợp tác với Việt Nam trong việc khai thác đất hiếm, nhằm duy trì sự độc quyền và khống chế nguồn nguyên liệu quan trọng này. Tuy nhiên, trong Thông cáo chung không đề cập, cũng không có ký kết và như vậy Việt Nam đã khước từ sự chung đụng trong việc này.
Giống như Trung Quốc, nền kinh tế Việt Nam cũng đang gặp khó về bất động sản và xuất khẩu, do đó đang rất cần một lối đi bền vững để thoát ra. Trong buổi tiếp tân của hai TBT, hình tượng cây tre uốn lượn khó hiểu đang được bàn ra tán vào, có lẽ là biểu hiện của những “bâng khuâng” giữa hai làn nước mà em chưa biết chọn lối nào.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Mời bạn nhận xét