“Tôi sẽ ra lệnh thực hiện ‘hành động đánh phủ đầu’ để bảo vệ các lực lượng Mỹ nếu nhận được thông tin về các cuộc tấn công do Iran hoặc nhóm thân Iran tiến hành nhằm vào quân đội của chúng tôi”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper cảnh báo, những dấu hiệu cho thấy sẽ xảy ra những cuộc tấn công trả đũa của Iran.
Cuộc tập kết từ trên không vào sân bay quốc tế của thủ đô Bahdad đã tiêu diệt Người đứng đầu vệ binh cách mạnh Iran, ông Qassem Soleimani cùng 6 người cùng đi. Chuyến đi bí mật của ông này sang Iraq đã bị phát hiện và dẫn đến cái chết bi thảm của một nhân vật nổi tiếng diều hâu trong số những nhà lãnh đão chóp bu của Iran.
Trước đó, ngày 31/1/2020, Chính quyền Mỹ đã đổ lỗi cho Iran đứng sau vụ nhiều người biểu tình vây Đại sứ quán Mỹ tại thủ đô Baghdad của Iraq, đồng thời triển khai ngay lập tức 750 binh sỹ tới Iraq để tăng cường đảm bảo an ninh tại khu tổ hợp ngoại giao của nước này.
Các đồng minh của Tổng thống Trump tại quốc hội nhanh chóng ca ngợi chiến dịch, nói vụ ám sát gửi thông điệp mạnh mẽ tới Iran và có thể là sự răn đe với các lực lượng do Iran hậu thuẫn ở Iraq.
"Các hành động phòng thủ mà Mỹ thực hiện chống lại Iran và các ủy nhiệm của nó là phù hợp với các cảnh báo trước đó. Họ bỏ qua những cảnh báo này vì tin rằng tổng thống Mỹ bị kìm kẹp bởi những chia rẽ chính trị trong nước. Họ đã tính toán sai lầm", Thượng nghị sĩ Marco Rubio của đảng Cộng hòa từ Florida bình luận.
“Qassem Soleimani là kẻ chủ mưu trong chế độ khủng bố của Iran trong nhiều thập kỷ, bao gồm cả cái chết của hàng trăm người Mỹ. Tối nay, ông ta nhận được những gì đích đáng và tất cả lính Mỹ chết dưới tay ông ta nhận được những gì họ xứng đáng: công lý. Nước Mỹ giờ an toàn hơn sau cái chết của Soleimani", Thượng nghị sĩ Tom Sen, đảng Cộng hòa, bang Arkansas, đồng tình.
Theo The Hill, một số nghị sĩ Cộng hòa từng chỉ trích ông Trump cũng ủng hộ cuộc tấn công, nói rằng vụ ám sát là quyết định đúng đắn.
Một số đảng viên Dân chủ bày tỏ lo ngại rằng việc tiêu diệt vị tướng hàng đầu của Tehran có thể dẫn đến nguy cơ chiến tranh cao hơn và khiến lợi ích của Mỹ ở Trung Đông gặp rủi ro.
Hạ nghị sĩ Seth Moulton, đảng Dân chủ ở bang Massachusetts, cựu binh trong chiến tranh Iraq, cho rằng sự leo thang của ông Donald Trump có thể châm ngòi chiến tranh khu vực, trong khi chính quyền chưa có chiến lược nào.
Sự việc xảy ra vào lúc sau một giai đoạn quan hệ Mỹ - Iran căng thẳng, từ việc cấm vận của Mỹ đến việc Iran bắn rơi máy bay Mỹ và bắt tàu chiến một số nước thì hai nước bắt đầu có những dấu hiệu hòa dịu.
Một thỏa thuận Mỹ - Iran đang được soạn thảo với bốn thành phần chính.
Đầu tiên, một sự đảm bảo rằng Iran sẽ cam kết với Hiệp ước không phổ biến vũ khí (NPT), đây cũng là trung tâm của các nỗ lực toàn cầu nhằm ngăn chặn sự lan rộng hơn nữa của vũ khí hạt nhân.
Thứ hai, một sự đảm bảo rằng cả Mỹ và Iran sẽ cam kết với Nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về thỏa thuận hạt nhân năm 2015 và đưa ra một cơ chế giám sát chặt chẽ và thời gian thực hiện, đồng thời mở đường cho việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với nước này.
Thứ ba, một "fatwa" hạt nhân (phán quyết tôn giáo) của Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Khamenei cấm sản xuất, tàng trữ và tàng trữ vũ khí hạt nhân và các vũ khí hủy diệt hàng loạt khác. Vì cam kết của Iran đối với NPT và thỏa thuận hạt nhân năm 2015 có thể sẽ không đủ sức thuyết phục Trump rằng Iran thực sự đã từ bỏ việc mua vũ khí hạt nhân, một cam kết tôn giáo dưới hình thức fatwa hạt nhân có thể giúp lấp đầy khoảng cách niềm tin giữa các bên .
Thứ tư, một sự đảm bảo rằng cả Iran và Washington và các đồng minh ở Trung Đông sẽ không có hành động nào đe dọa đến an ninh và sự ổn định của khu vực.
Phát biểu tại Liên Hợp Quốc vào tháng 9, Tổng thống Rouhani đã đưa ra cơ chế hợp tác khu vực mới này để thúc đẩy "hòa bình, ổn định, tiến bộ và phúc lợi" cho tất cả người dân trong khu vực và tăng cường hiểu biết lẫn nhau và quan hệ thân thiện giữa họ. Rouhani cho biết sáng kiến này sẽ bao gồm "nhiều địa điểm hợp tác khác nhau", như cung cấp an ninh năng lượng tập thể, tự do hàng hải và chuyển giao dầu miễn phí và các tài nguyên khác đến và đi từ Eo biển Hormuz và xa hơn nữa.
Không còn nghi ngờ gì nữa, các lệnh trừng phạt của chính quyền Trump đã làm tổn thương Iran. Tỷ lệ lạm phát cao và thất nghiệp đang gây tổn hại cho nền kinh tế của Iran. Xuất khẩu dầu của nước này đã giảm đáng kể và theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, nền kinh tế của Iran đã giảm 9,5% trong năm 2019. Các lệnh trừng phạt đã làm tổn thương mức sống của người dân và sự thiếu hụt các sản phẩm y tế và dược phẩm đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến dân số - đặc biệt là đối với bệnh nhân ung thư.
Tuy nhiên chính sách "áp lực tối đa" của Tổng thống Trump dường như chưa mang lại những hiệu quả rõ ràng và cũng tạo ra những nguy cơ bất ổn về an ninh và vì thế đã có những khuyến cáo cần chấm dứt chính sách này.
Diễn biến mới về cái chết của ông Qassem Soleimani, một lần nữa lại làm tình hình thêm phức tạp và khó lường.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Mời bạn nhận xét