Quốc vương Oman Qaboos bin Said đã qua đời đêm 10/1 như truyền thông nước này thông báo. Quốc vương không có con, anh em ruột và không công khai bổ nhiệm người kế vị.
Vị vua 79 tuổi, sắp sang tuổi 80 (sinh năm 1940) đã trị vì vương quốc Arab từ khi lên nắm quyền trong một cuộc đảo chính không đổ máu lật đổ vua cha vào năm 1970, với sự giúp đỡ của Anh.
Một đạo luật năm 1996 ở Oman quy định rằng hoàng gia phải chọn người kế vị trong vòng ba ngày sau khi ngai vàng bỏ trống.
Quốc vương Qaboos bin Said để lại một cái hai cái tên bí mật trong chiếc phong bì niêm yết phòng trường hợp hoàng gia không thể quyết định. Nếu hoàng gia không thống nhất về người kế ngôi, một hội đồng quan chức quân sự và an ninh, cùng những người đứng đầu tòa án tối cao cùng lãnh đạo quốc hội sẽ lựa chọn một trong hai người có tên trong di thư của quốc vương lên nắm quyền.
Trong quá khứ, Oman từng là một đế quốc với khả năng tàu thuyền vượt trội, đã khống chế cả vùng biển Ấn Độ dương, các bờ biển phía Đông bán đảo Ả Rập, bờ biển đông Bắc châu Phi và bờ biển Nam Iran. Đế quốc Oman suy yếu, dần dần chỉ còn lại diện tích khoảng 300,000km2 như ngày nay. Tuy nhiên, khi vùng đất Dhofar phát hiện và bắt đầu sản xuất dầu lửa từ năm 1967 thì tỉnh này đã ly khai ra khỏi Oman.
Là một người được đào tạo về quân sự tại Anh, Qaboos đã lên ngôi để trực tiếp chỉ huy tác chiến và thu hồi lại lãnh thổ. Trong thời gian trị vì của Quốc vương Qaboos bin Said, Oman đã từng bước hiện đại hóa và tái hòa nhập với thế giới hiện đại và trở thành quốc gia khá ổn định trong thế giới Ả Rập.
Tuy nhiên, vào thời gian cao trào của “Mùa xuân Ả Rập” năm 2011, Oman đã có những cuộc biểu tình lớn đòi cải cách chính trị và mở rộng dân chủ. Rất may cho Qaboos, tình hình “đâu lại vào đấy”, ông vẫn tiếp tục giữ vững quyền lực cá nhân, kiêm nhiệm Thủ tướng, Ngoại trưởng, Bộ trưởng ngoại giao và Tổng tư lệnh quân đội và cảnh sát.
Đến năm 1014, Qaboos gặp vấn đề sức khỏe, bị tiểu đường và ung thư trực tràng, phải điều trị 8 tháng ở Đức. Ngay mới tháng trước, ông cũng sang bệnh viện ở Bỉ trong vòng một tuần.
Hiến pháp Oman có quy định những điều kiện của một sultan (quốc vương), bên cạnh những tiêu chuẩn về đạo đức và tài năng thì cũng có những ràng buộc về cha và mẹ. Chế độ nô lệ của Oman mới được chính thức bãi bỏ từ năm 1970, và một hoàng tử con của “nàng hầu” thì vẫn được hưởng nhiều bổng lộc nhưng sẽ không được quyền nối ngôi. Theo đó, khoảng 80 người các tiêu chí để trở thành người kế tục Qaboos.
Qaboos “hy sinh” cả cuộc đời cho đất nước mà không có vợ con, nhưng một điều thầm kín được tiết lộ rằng, ông là một người đồng tính, mặc dù cũng không có bằng chứng về quan hệ luyến ái cho việc này. Nhưng đó cũng không phải là lý do Oman không có Thái tử mà đó là do truyền thống của họ từ thế kỷ 18. Theo đó, Hội đồng hoàng gia sẽ lựa chọn một người “xứng đáng” nhất để lên ngôi thay vì sự chỉ định của tiên vương.
Theo giới thạo tin, người gần như chắc chắn sẽ trở thành tân vương chính là Assad bin Tariq, 65 tuổi, hiện là phó thủ tướng và cũng là người thường xuyên “thay mặt” Qaboos trong các buổi tiếp tân đối ngoại kể từ khi được được bổ nhiệm vào tháng 3/2017. Thật ra Oman còn một phó Thủ tướng nữa là ông Fahd bin Mahmoud, người đã giữ chức này từ năm 1972 đến nay và đã sắp sang tuổi 80.
Oman được biết đến như trung tâm hòa giải của Vùng Vịnh và có một chính sách đối ngoại khá năng động, thậm chí có phần “lắt léo”. Những động thái “khác thường” của Oman có thể kể đến nước này không theo đuôi Saudi trong việc cắt đứt quan hệ và tẩy chay Qatar như các nước vùng Vịnh khác. Đặc biệt hơn, vào năm 2018, Qaboos còn đích thân mời Thủ tướng Israel Netanyahu sang thăm thủ đô Muscat. Mặt khác, Oman lại có quan hệ khá gần gũi với nước Iran láng giềng và không đối kháng với phe Shiit thân Iran tại Yemen.
Không chỉ đối ngoại, một bài toán hóc búa khác đối với vị tân vương của Oman là vấn đề thoát khỏi sự phụ thuộc dầu lửa khi mà nguồn tài nguồn này chiếm 75% ngân sách của đất nước gần 5 triệu dân.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Mời bạn nhận xét